Sunny Side Up: De Prael als vangnet voor de sociale werkplaats
Werken aan een product, dat net zo sociaal is als de onderneming zelf. Brouwerij en proeflokaal De Prael in het Energiekwartier, biedt mensen met een arbeidsbeperking de ruimte om te werken. Aan zichzelf, met elkaar en aan het eindresultaat. Bier. “We bieden serieus en zinvol werk, aan een groep die om welke reden dan ook ergens anders niet aan de bak kan.”
Ruim twintig jaar geleden opende de eerste vestiging van De Prael in Amsterdam, als dagbestedingsproject van de GGZ. Oprichters Arno en Fer werkten daar zelf, en zagen dat er niet veel opties waren voor werk dat paste bij de doelgroep. Toen zij aan hun maximale hoeveelheid werknemers zaten, zijn ze gaan uitbreiden. Het pand naast de oude energiecentrale in Den Haag bood een mooie plek voor deze uitbreiding. Henk Velders is oprichter van deze vestiging, en mede-eigenaar van de locatie in Amsterdam. “We zijn gegroeid omdat er meer behoefte was aan dit soort initiatieven. Wat we hadden neergezet werkte: de mensen hebben lol in hun werk”, vertelt Henk.
"Onze werknemers zeggen met trots: ik werk voor De Prael. En dat staat ergens voor"
Kwaliteit opbouwen, voor het leven
Onze arbeidsmarkt maakt het deze mensen moeilijk volwaardige dienstverbanden aan te gaan. De overheid doet daar aan mee door ingewikkelde trajecten te bedenken en bureaucratische barrières op te werpen. Als we niet oppassen beschadigen we de opgebouwde kwaliteit van leven en komt de emancipatie van deze mensen in het gedrang, staat op de website van De Prael. Want, hun werknemers hebben vaak door psychische klachten al genoeg moeite met het vinden van werk waar ze voldoening uit kunnen halen.
“Er zijn mensen die drie jaar met de gordijnen dicht op de bank hebben gezeten, en gedacht hebben: als ik niemand zie, dan ziet niemand mij ook. Die mensen willen we helpen. Net zoals de werknemers die fysieke problemen hebben, of met ernstige verslavingen gekampt hebben.” Dat elke werknemer zijn of haar eigen problemen en beperkingen heeft, zorgt er juist voor dat iedereen gelijkgestemd is. “Bij ons delen de mensen wat, want iedereen heeft iets. De norm is acceptatie, en daarom voelt De Prael als een warm bad.”
Bier om mee te pronken
Met een schuin oog kijkt Henk naar collega-sociaal ondernemers. Waar soms, en vaak, werknemers aan de slag moeten met taken die niet uitdagend zijn. En dan werk je aan iets waar je niet trots op kunt zijn. Dat is een probleem, vindt Henk. “Wat wij doen is geen bezigheidstherapie, maar volwaardig werk. Bier is een stoer product. En onze werknemers zijn trots dat ze daar aan mee mogen werken. Of dat nou gedaan wordt door het helpen met schoonmaken, of het brouwen zelf.” Werk om trots op te zijn. En dat zie je terug. “We hebben veel mensen die hiervoor een uitkering ontvingen, of bij de sociale werkplaats werkten. Ze wisten dan eigenlijk niet echt antwoord te geven op de vraag: wat voor werk doe je? Nu kunnen ze zeggen: ik werk bij De Prael. Dan worden ze bij wijze van spreken 10 centimeter groter, omdat ze glunderen. De Prael staat ergens voor. Het is bier, het is gekend, en het is serieus en zinvol werk.”
"We willen geen labels plakken. Dat is echt niet waar deze groep op zit te wachten"
Op maat gemaakte leerschool
Werknemers kunnen op drie plekken aan de slag. De brouwerij, de horeca en de keuken. Die laatste biedt werknemers de gelegenheid om een MBO1-diploma te halen. Maar, niet geheel ontoevallig, is de brouwerij het meest populair. “Het fijne van de drie werkplekken is dat we kunnen wisselen. Als iemand niet zo’n goede dag heeft, dan kunnen we ze ook even laten meedraaien op een andere plek, zodat ze daar even tot zichzelf kunnen komen. Vooral omdat de kans op terugval redelijk aanwezig is.” De Prael is dus niet per se een springplank naar een andere werkplek. “We zoeken altijd naar een functie die bij de persoon past. Waar ze zich goed in voelen, en dus niet op hun tenen hoeven te lopen. Als de bediening nog een brug te ver is, door bijvoorbeeld het sociale aspect, dan blijft iemand lekker achter de bar staan, als dat de plek is waar diegene zich fijn voelt.”
Etiketten zijn voor de flessen
Met een jobcoach, trajectbegeleiding en nauwe banden met hulpverleners, werkt De Prael achter de schermen aan een werkveld waar iedereen welkom is. Maar, voor de schermen is dat niet iets wat direct opvalt. “Vroeger had je Tosti met Josti [inmiddels Happy Tosti, red.] en namen als Brownies&downieS. Ik ben daar geen voorstander van. Het moet geen aapjes kijken worden. Zo’n 25 procent van onze gasten weet wat we doen, de helft heeft niets door, en er is nog een kwart die denkt: er is iets, maar ik kan mijn vinger er niet op leggen. We schreeuwen het niet van de daken, maar we lopen er ook niet voor weg. Wij willen gewoon een goed product leveren, en de juiste sfeer creëren.” Wel vaker krijgt Henk de vraag waarom hij kiest voor deze doelgroep als overgrote gedeelte van het personeel. “Maar ik zeg dan: zeg jij het maar. Zie jij wie uit die groep komt, en wie ‘regulier’ personeel is? We willen geen labels plakken. Dat is heel stigmatiserend. En dat is echt niet waar deze groep op zit te wachten. Dat taboe mogen we best een beetje doorbreken.”
Smaakt naar meer
Logisch dus, dat het bier van De Prael smaakt naar een product waar veel tijd en aandacht in wordt gestoken. Met absoluut leven in de brouwerij. Dat niet alleen gasten, bierliefhebbers of het merk ten goede doet. Maar vooral een grote groep mensen. “We zijn heel trots op ons bedrijf, en wat we mogen doen. Onze bedrijfscultuur gaat verder dan familiebanden.”
Sunny Side Up
In deze rubriek nemen we je mee naar grote en kleine positieve initiatieven in de stad. Net uit de verf tot de plekken die juist een nieuw likje aanbrengen. De enige voorwaarde: het brengt Den Haag vooruit. Waarheen? Ergens tussen duurzaamheid en iets wat je mondhoeken doet krullen. Niet omdat het de headlines haalt, maar gewoon omdat het positief is. En het best benoemd mag worden.